Zes boeken heeft hij in zijn rugzak, Lourens, mijn uitgever. Zes exemplaren van Heen en weer op het Hogeland. We zitten met z’n drieën in Azurro, de pizzeria van Roberto – z’n dochter komt ergens in een flits ook nog in mijn boek langs. Lourens, mijn andere uitgever Maarten en ik. Nog een half uur en ik mag weer wat voorlezen en vertellen, nu in de bibliotheek van Uithuizen.
Het is vrijdagavond 15 januari, een maand na mijn legendarische optreden in de bieb van Warffum. Toen had Lourens ook zes boeken in z’n rugzak. Om te verkopen tijdens de signeersessie. Met al die zes boeken in z’n rugzak stond hij na afloop weer op het station te wachten op de trein naar de stad. Maarten had er ook in Warffum al bij willen zijn. Hij kon niet wachten totdat Uithuizen aan de beurt was.
De Biebman verwelkomt ons gastvrij en rent gelijk naar achteren om stenen kopjes voor de koffie te halen. Hij heeft z’n witte overhemd aan. Die staat hem echt goed.
“Waar is Dick?”, vraag ik.
“Die snuffelt nog wat naar boeken”, zegt de Biebman. Hij geeft mij een blauw kopje met koffie die hij zelf met de klantenSenseo (‘En wanneer u het Senseo-apparaat niet kent, vraag het de medewerkers’) heeft gezet.
Een kale man met een opvallende zwarte bril komt met uitgestoken hand op mij af. Dat moet hem zijn: Dick Stoppels, toneelspeler en actief in het dorp. Hij gaat mij interviewen over mijn boek. Ik ken hem niet, we hebben één keer met elkaar gebeld. De Biebman heeft hem uitgekozen als interviewer. Dick heeft nog auditie gedaan voor Boven Wotter, de populaire Groningstalige soap op TV Noord. Ik las dat op zijn weblog. Dick is het toen niet geworden.
Ik schud de handen van de biebvrouwen achter de balie. Drie zijn het er.
Een vrouw met een blonde boblijn gaat als eerste op een stoel zitten. De Biebman vertelt dat ook al een echtpaar de jas heeft uitgedaan en ergens langs de kasten loopt.
“Die zullen ook wel komen als het begint.”
Het is niet druk in de bieb.
“Het is niet druk”, merk ik op.
“Klopt”, beaamt de Biebman.
“Vroeger in Delfzijl”, ga ik verder, ”was vrijdagavond de biebavond. Druk! Ik was daar ook altijd.”
“Was hier ook zo”, vertelt de Biebman. “Het heeft zich verplaatst naar de zaterdag.”
Fred en Angelica komen binnen. Ik sta paf. Fred en Angelica uit Delfzijl. Angelica, de zus van een vriend van mij, en Fred, de zwager van die vriend. Fred en Angelica zijn altijd al bij elkaar geweest. Angelica heeft voor mij de eed van Ronald Reagan vertaald in het Nederlands toen hij in 1985 voor de tweede keer president van Amerika werd. Ik was in die tijd erg voor Reagan. Toen hoorden Fred en Angelica al bij elkaar. Ze hadden in de Eemsbode gelezen dat ik in Uithuizen zou optreden.
“We gaan ook vaak naar jouw broer toe als die in Delfzijl optreedt. Dus nu gaan we ook naar jou.”
Mijn boek hadden ze al, nu willen ze ook dat ik hem signeer.
Ik ben heel erg blij om ze te zien en kus en knuffel Angelica. Dat vindt ze helemaal niet erg. Angelica heeft hartjes als oorbellen. En ook aan het kettinkje aan haar hals hangt een hartje. De schat.
De eerste vieze boekjes die ik las, kwamen van Fred. Fred gaf ze aan mijn vriendje. We bekeken ze op zijn kamer onder het visnet aan het plafond. Er zaten ook Duitse blaadjes bij met heel veel kleine plaatjes. Vrouwen hadden soms een plasser. Ik begreep er niks van.
Negen mensen zitten voor mij en Dick Stoppels. Twee van hen horen bij mij, de rest is speciaal voor mij gekomen. En dan heb ik de Biebman en z’n drie vrijwilligsters niet meegerekend. Toch wel even wat anders dan Warffum, pep ik mij op. De zes toeschouwers die er toen waren, waren vrijwilligsters die zich verplicht voelden te komen. En biebbezoekers die deels uit beleefdheid bleven plakken.
Lourens heeft de zes boeken uit z’n rugzak gehaald en sierlijk op het tafeltje naast mij neergelegd. Ik vraag of er mensen zijn die het boek nog niet hebben gelezen. Die zijn er, ongeveer de helft. Zeven gedeeld door twee. Hmmm, die zes boeken gaat niet lukken, misschien de helft.
“Mooi”, zeg ik.
Ik lees de terugreizen van 13 november (over de groezelige mondharmonicaspeler) en 9 juni voor (‘Uithuizen, da’s drank en drugs, echt waar’). Als ik de Harmonicaman introduceer, hoor ik herkenningsgemompel. Ze kennen hem, de grijsaard met z’n mondharmonica die z’n onduidelijke melodietjes voor de Aldi of de Jumbo speelt. Tegenwoordig staat ie ook wel eens op de Blink.
Tijd voor Dick. Dick doet het leuk. Hij vertelt dat hij het boek gedeeltelijk heeft gelezen. Hij had er eerst wat moeite mee, maar Heen en weer ging hem uiteindelijk toch wel boeien. Dick stelt goede vragen.
“Is het niet saai, een jaar lang elke dag met een schriftje op schoot in de trein te zitten?”
Zo’n vraag had ik verwacht. Het antwoord heb ik klaar.
“Dan heb ik zeker een saai boek geschreven zeker? Dat heb ik nog niet gehoord, kijk maar eens op mijn site.”
En ik begin mijn van tevoren bedachte metafoor in te leiden.
“Als je niet van mensen houdt, is dit een saai boek ja. Maar als je wel van mensen houdt, is dit een boek voor jou. Veel mensen zeggen dat ze zo van terrasjes pikken houden, omdat ze dan zo leuk mensen kunnen kijken. Nou”, begin ik mijn uitsmijter, “mijn boek is het terras van het Hogeland. En je hoeft niet eens de straat op!”
Het is leuk. Mijn zeven bezoekers zijn geïnteresseerd, wat wil ik nog meer?
De Biebman begint over Guus Hiddink, de man met de rode jas die een paar keer in mijn boek voorkomt.
“Guus Hiddink heeft geen snor meer”, bemoeit Maarten zich ermee. “Al heel lang niet meer.”
“Dat wist ik niet”, verdedig ik mij. “Dat dacht ik toen wel. Ik heb getwijfeld om hem bromsnor te noemen.”
Er schiet me iets te binnen.
“Ik had hem eigenlijk de Sergeant moeten noemen. Kennen jullie stratego? Daar zit ook een sergeant bij. Die heeft zo’n hele mooie Guus Hiddink-snor. Zo’n snor heeft Guus Hiddink ook. De Sergeant was misschien een betere naam geweest.”
Afgelopen. Tijd voor koffie. De Biebman heeft thermosflessen koffie klaar en een chocoladecake. Niemand gaat weg. Mijn ‘fans’ blijven hangen en nemen koffie en cake.
Ik krijg een boek onder m’n neus geduwd. Die van Fred en Angelica.
Ik haal diep adem en schrijf iets op.
“Voor de favoriete zus van mijn vriendje.” Of zoiets. Iets meer. Ik overhandig Angelica haar boek en we knuffelen elkaar.
Ze bekijkt wat ik heb geschreven. Ze vindt het leuk.
“Nu nog even datum erbij”, beveelt ze.
“Vijftien januari!”, roep ik uit. “Is ook zo!” Haar broer, mijn vriend, is vandaag jarig.
Kussend en knuffelend feliciteer ik haar.
De moeder en de dochter hebben mijn boek gelezen maar niet meegenomen. Ik schrijf hun adres op en beloof als ik weer eens in Uithuizen ben langs te komen om ter plaatse hun boek te signaleren. Dat vinden dochter en vooral moeder een hartstikke leuk idee.
Het is gezellig in de bieb van Uithuizen.
De boblijnvrouw koopt een boek. Ze heeft erg getwijfeld of ze vanavond thuis iets zou koken of naar mijn optreden zou gaan. Ze heeft besloten allebei te doen, zegt ze.
Ik vraag hoe ze heet. Ze heeft dezelfde naam als mijn dochter die tijdens het schrijven van mijn treindagboek is geboren.
Ik schrijf in haar boek dat ze de mooiste vrouwennaam heeft die de mensheid heeft voortgebracht.
Ik leer het al.
“Als je goed oplet”, zeg ik, “ontdek je in het boek wanneer mijn dochter wordt geboren.”
Dan Dick, mijn interviewer. Ik bedank hem. En nog eens in het boek dat ik mag signeren. Hij deed het leuk. Ik schrijf dat als ik hem in de trein was tegengekomen, ik hem ‘de Bril’ had genoemd.
Het echtpaar komt op mij af. Het zijn Friezen. Ze zijn al lang geleden naar Uithuizen verhuisd omdat hij in de Eemshaven ging werken. Maar nu reist hij elke dag op en neer naar Leeuwarden.
“Ook in 2007 en 2008?”, vraag ik. De periode van mijn treindagboek.
“Ja.”
“Heeft u mij boek al gelezen?”
“Nee, maar dat ga ik zeker doen.”
Hij vertelt dat hij voor Arriva mysteryguest is geweest. Mocht hij alles opschrijven wat hij van de trein, het reizen, de conducteurs (‘Arriva noemt ze stewards, maar voor mij blijven het conducteurs’) en Arriva vond.
“U had mijn boek kunnen schrijven!”, zeg ik.
Het is al ver na acht uur, de officiële sluitingstijd van de bibliotheek, als mijn ‘fans’ weggaan. Fred en Angelica het laatst. Angelica en ik kussen en huggen elkaar ten afscheid. Fred geef ik een hand. Fred en Angelica, helemaal uit Delfzijl gekomen, ik kan het nog steeds niet geloven.
De Biebman zwaait ons uit. Drie boeken minder in de rugzak. En zeker zes handtekeningen gezet, ik ben de tel kwijtgeraakt. En ik heb er nog één tegoed!
“Je hebt de opgaande lijn te pakken”, zegt Maarten.
“Mijn hoogtepunt”, reageer ik. “Ik stop er gelijk mee.”
Uithuizen was voorlopig mijn laatste optreden.
Heen en weer op het hogeland 